Իզաբելլա Տեր-Հովհաննիսյան

* * *

Ինչո՞ւ եք նայում այնպես, ասես ինձ առաջին անգամ եք տեսնում։ Չե՞ք տեսնում, որ համեմատելու կարիք չկա։ Եվ ընդհանրապես, դուք ինձ չեք ճանաչում, ինչպե՞ս կարող եք դատել ըստ արտաքինի։ Մարդիկ միշտ այդպես են։ Առօրյա անցուդարձի մեջ իրար հրհրելով անցնում են, տղամարդիկ երբեմն նկատելով երկար ոտքեր, կանայք՝ լայն թիկունք, ժպտում են, բայց միշտ վախենում բացել իրենց հոգու դռները եւ փոփոխությունների խելագար քամին ներս թողնել, վախենում են զգալ։ Իմ հոգու դռներն էլ փակ էին, բայց դրանք բացելով ես սկսեցի զգալ։ Երբեմն ցավում է սիրտս, բայց ուրախանալիս, սիրելիս, տրվում եմ ամբողջովին... եւ ստանում նույնքան։ Ես ապրում եմ...
Ինչո՞ւ եք ինձ քննադատում։ Ինչո՞ւ եք ուզում բոլորին նմանվեմ, խոնարհվեմ դարերի ընթացքում կարծրացած ավանդույթների, կարծիքների առջեւ, խառնվեմ ամբոխին դառնամ գորշ։ Գիտեմ, երեւի թե կարծում եք, որ ինձ նմանները խոչընդոտ են ձեր ինքնապարփակ կյանքի հանգիստ հոսքին... Ուզում եք խառնել ինձ ձեր գորշ ամբոխին, եւ պատրաստ եք անել ամենը... իզուր մի փորձեք, չի ստացվի։ ԵՐԲԵՔ չեմ խոնարհվի, երբեք չեմ խառնվի՝ դառնամ անդեմ, չեմ սպանի իմ "Ես"-ը։
Երբեք...

* * *
Ես կույր եմ, բայց տեսնում եմ։ Փակում եմ աչքերս ու տեսնում ամեն ինչ, բացում՝ առջեւս պատ է. սպիտակ, լուռ, սառը... Կրկին փակում եմ աչքերս ու տեսնում պատի այն կողմը։ Տեսնում եմ քաղաքը։ Խորը գիշեր է, կամ նույնիսկ վաղ առավոտ: Ո՞ւր եմ գնում։ Չգիտեմ։ Գիտեմ ճշմարտությունը, բայց ավելի լավ բան եմ փնտրում։
Անձրև է, հորդառատ անձրև։ Ուզում է գրկել ինձ, համբուրել։ Թողնե՞մ, չթողնե՞մ... Քամին, առանց հապաղելու, վրա է հասնում, ու շուրթերիս օղանում համբույրը։ Շուրջս խառնաշփոթ է... Անձրևը իմ ամուսինն է, ես քամու կինն եմ՝ նրա էգը։ Ընտրությո՞ւն։ Չեմ ուզում ընտրել, ուզում եմ անել այն, ինչ ուզում եմ՝ ուզել, ուզել անձրևը, ուզել քամին, ուզել... Քայլում եմ քաղաքով։ Խորը գիշեր է, կամ նույնիսկ վաղ առավոտ։ Անձրևը դադարել է, այլեւս չի ուզում ինձ գրկել, համբուրել... ուրիշին է համբուրում... Քայլում եմ, ուր եմ գնում չգիտեմ։ Գիտեմ ճշմարտությունը, բայց ավելի լավ բան եմ փնտրում։ Փնտրում եմ սուտը։
Ահա կրկին, բացում եմ աչքերս՝ պատն է, սառը, լուռ... Լուռ է, որովհետեւ ուզում է լավ լսել, լսել գաղտնիքներս, ցավս ներծծել իր մեջ, ու պատմել աշխարհին։ Թո՜ղ պատմի։ Ես գաղտնիքներ չունեմ, իսկ մարդիկ չեն հավատա, որ սրտումս ցավ կա։
Ու նորից կփակեմ աչքերս, պատի հետեւում կտեսնեմ քաղաքը։ Քայլում եմ ամայի փողոցներով։ Գիտեմ ճշմարտությունը, բայց ավելի լավ բան եմ փնտրում։ Թվում է, թե այտերովս հոսացող անձրևի կաթիլները աղի են։ Անձրևը գրկում եմ` թափանցում է մեջս, ու այդ հաճելի ցավից կարծես մոռացել եմ աշխարհի գոյության մասին։ Ճչում եմ, գալարվում օձի պես ու հեկեկում... Խորը գիշեր էր, կամ նույնիսկ վաղ առավոտ, երբ նա եկավ։ Ոչինչ չհարցրեցի, իսկ նա ոչինչ չպատասխանեց, ուղղակի կոպիտ ձեռքերով նրբորեն գրկեց ու համբուրեց։ Լացում եմ՝ ահա այսպես, ինչպես հիմա ինձ, գրկում ու համբուրում էր ուրիշին։ Ես հեկեկում եմ, իսկ այդ ուրիշը իր կատվի ճանկերով հետքեր էր թողնում ՆՐԱ մեջքին ու քրքջում...
Արդեն վաղ առավոտ է։ Երբևէ նկատե՞լ եք, որ մարդիկ կամուրջի վրայով դանդաղ են քայլում։ Մոտենում եմ բազրիքին՝ ներքևում ձորն է... Հիշում եմ Նրա ձեռքերը, նայում ներքեւ, ու այլեւս գոյություն չունեն ո՛չ կամուրջը, ո՛չ կամուրջի վրայով անցնող աղմկոտ տեխ. սպասարկման տրամվայը, ո՛չ բազրիքին նստած ճնճղուկը, որ զարմացած ինձ է նայում ու ամենեւին էլ չի վախենում, ո՛չ էլ ՆԱ... Ազատ եմ...
Գիտեի ճշմարտությունը, բայց ավելի լավ բան էի փնտրում։ Փնտրում էի վերջս...
Գտա...

Պատրաստել են

Տրամադրել է՝ Իզաբելլա Տեր-Հովհաննիսյան։ Հեղինակային իրավունքները՝ Իզաբելլա Տեր-Հովհաննիսյան։ Հրապարակված է հեղինակի թույլտվությամբ։ Առանց հեղինակի թույլտվության արտատպումը կամ հրապարակումը արգելվում է։

Տես նաև

Իզաբելլա Տեր-Հովհաննիսյանի ստեղծագործությունները Գրական Սրճարանի ռուսերեն բաժնում